اتفاقاً وقتی که شما به فرهنگ غرب نگاه میکنید میبینید که خیلی خوبیها در آن هست، بعضیها وقتها شما پیامهای اخلاقی، بلکه معنوی، در دین خودت میخواهی ببینی، بیا من فیلمهای غربی به تو نشان دهم که ببینی چقدر خوشگلتر دارد این پیامها را نشان میدهد! حالا چهارتا بیحجاب هم در این فیلمها هست که میتوانی صرفنظر بکنی. تنها چیزی که در فرهنگ غرب وجود ندارد تقویت «فرهنگ سیاسی» است! آنها روی فرهنگ سیاسی کار نمیکنند، اما در بقی? زمینهها حاضر هستند بهتر از شما، درسهای اخلاقی بدهند!
جالب اینجاست که خود سازمان سیا فیلم انقلابهای جهان را میسازد! بچههای دانشجوی هنر در جلسات نقد فیلم میگفتند: «نگاه کن! سازمان سیا خودش آمده و فیلم یک قهرمان ضد استعمار و استثمار و استکبار را ساخته است! چقدر هم قشنگ ساخته! و همه هم دوستش دارند! آخر اینها چرا علیه خودشان فیلم میسازند؟ میگویند اصلاً بودج? این فیلم را سازمان سیا داده است!» گفتیم بنشینیم و این فیلم را نگاه کنیم.
باهم نشستیم فیلم را نگاه کردیم؛ بله ظاهراً این شخصیتِ انقلابی را خوب نشان داده بود و شما از آن شخصیت هم-حالا نامش را نبرم- خیلی خوشت میآید، و در این فیلم، علیه خودش هم حرف زده و میگوید: ما عوامل سیا، جنایتکار هستیم، نامرد هستیم، چاقوکش هستیم، همهکاره هستیم! این قهرمان انقلابی در آفریقا یا در آمریکای لاتین هم خیلی آدم خوبی است، حال کردی؟ حالا بلند شو برو!
اما وقتی شما از پای این فیلم بلند میشوی، اثری که فیلم روی تو میگذارد این است: اولش میگویی چقدر اینها فضای آزادی دارند! و بعد که به دل خودت مراجعه میکنی، اثر بد فیلم کجایش است؟ اینجا که میگویی: «ولی نمیشود قیام کرد و قدرت را از این سازمان سیا گرفت!» یعنی وقتی از پای فیلم بلند میشوی، مأیوست میکند! «یأس» که همان کار ابلیس است را در دلت میاندازد!
بعضی از سیاسیون ما انگار یکمقدار از این فیلمها دیدهاند که در مقابل آنها یأس دارند! اتفاقاً این فیلمها در تلویزیون ما هم به سهولت پخش میشود. اشکالی هم ندارد-من نمیخواهم مخالفت کنم- ولی اگر یک نقد قوی وجود داشته باشد، آن یأسی که در دل افراد تزریق میکند، معلوم خواهد شد.
یک مشکلی داریم؛ آن مشکل این است که بعضیها از برخی از آموزههای دین استفاده میکنند که زیرآب این حرف ما را بزنند، و اینهم برای بنده اتفاق افتاده است. همین چند شب پیش من یک جایی صحبت میکردم، و طبیعتاً من از دین صحبت میکردم ودین هم که معمولاً سیاسی است- لااقل اینکه من بلد نیستم دین دیگری که غیرسیاسی باشد را بگویم!- یک دوست طلبهای آمد به من تذکر داد و این آی? قرآن را یادآوری کرد که «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا عَلَیْکُمْ أَنْفُسَکُم»(مائده/105) ایشان گفت: حرف شما درست است، سیاست مهم است ولی حاج آقا! یادت باشد که اول آدم باید برود خودش را بسازد و بعداً جامعه را بسازد! اینرا هم امشب تذکر بدهید! بنده این آیه را در آنجا توضیح دادم، و اینجا هم توضیح میدهم چون ممکن است رفقای طلبه باز از این فرمایشها بفرمایند.
از پیامبر گرامی اسلام(ص) دربار? این آیه پرسیدند: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا عَلَیْکُمْ أَنْفُسَکُم» اینکه «مؤمنین بروید به خودتان بپردازید!» یعنی چه؟ «لا یَضُرُّکُمْ مَنْ ضَلَّ إِذَا اهْتَدَیْتُم» وقتی شما به خودت بپردازی، دیگر کسی که گمراه شده به تو ضرر نمیرساند! به ما این آیه را گفتهاند و بعد میگویند: برو به خودت برس!
رسول خدا(ص) بنا بر این روایتی که نقل شده، توضیح دادند و فرمودند: این آیه یعنی اینکه: «وَ أْمُرْ بِالْمَعْرُوفِ وَ انْهَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ اصْبِرْ عَلى ما أَصابَکَ»(مجمع البیان/ 3/392 و سنن أبی داود/ 4/ 1855 و سنن الترمذی/5/ 102) امر به معروف بکن، نهی از منکر بکن و پایش بایست و چوبش را هم بخور! و بعد فرمود: «حَتَّى إِذَا رَأَیْتَ شُحّاً مُطَاعاً وَ هَوًى مُتَّبَعاً وَ إِعْجَابَ کُلِّ ذِی رَأْیٍ بِرَأْیِهِ فَعَلَیْکَ بِنَفْسِکَ»(همان) وقتی که دیدی در جامعه طواغیت حاکم هستند، مردم حرف گوش نمیدهند و دیگر زورت نمیرسد، آنوقت برو سراغ خودسازی!
«آقا! من اول میخواهم بروم خودسازی کنم!» خُب در جریان خدمت به فرهنگ سیاسی جامعه، خودسازی کن! مثلاً الان یک کسی که میرود به اربعین اباعبداللهالحسین(ع) کمک میکند، مگر خودسازی نمیشود؟ خب این نور است دیگر! اگر کسی روض? حضرت زهرا(س) راه میاندازد-به شرطی که روضه را درست بخوانند- این مگر خودسازی نیست؟ اینهم خودسازی است دیگر! من اول باید خودم را بسازم؛ خُب من در خدمت به ولیّ خدا، خودم را میسازم.
بعضیها هستند که وقتی به آنها میگویی «بیا در عرص? سیاست!» میگویند: «من اول باید خودم را بسازم!» آقا ما که نخواستیم تو را رئیس کنیم! چه فکر کردی که خودت را داری تحویل میگیری؟! ما میگوییم بیا به ولیّ خدا خدمت کن! اینکه میگویند «خودسازی مقدم است!» برای وقتی است که بخواهی رئیس بشوی! اما الان داریم میگوییم: «بیا خدمتگزار ولیّ خدا باش! خدمتگزار فرهنگ سیاسی باش!»
بعضی از این بچه مذهبیها خیلی کلاس دارند!-ببخشید که من اینطور صمیمانه و راحت صحبت میکنم- میدانید؟ مادر ما فاطم? زهرا(س) چهل شبانه روز- برای اصلاح وضع سیاسی جامعه- درِ خان? مهاجرین و انصار را زد!( ثُمَّ خَرَجَتْ وَ حَمَلَهَا عَلِیٌّ عَلَى أَتَانٍ عَلَیْهِ کِسَاءٌ لَهُ خَمْلٌ فَدَارَ بِهَا أَرْبَعِینَ صَبَاحاً فِی بُیُوتِ الْمُهَاجِرِینَ وَ الْأَنْصَارِ؛ اختصاص/ 184) آنوقت بچه مذهبی گریهکن حضرت زهرا(س) میشناسم که یک شب هم حاضر نیست درِ خان? کسی را بزند! در خانهاش نشسته و کاری نمیکند، و منتظر است همهچیز درست بشود!